صفحه 399

مسئله 92- از گناهان بزرگ در اسلام خيانت است كه به مرتكب آن خائن گفته مى‏شود و در روايات سلب اسلام و سلب ولايت از او شده است، و آن اقسامى دارد:

الف) خيانت به خداى متعال و رسول گرامى«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم» و ائمّۀ اطهار«سلام‌الله‌علیهم»، و آن مراتب و مصاديقى دارد و از موارد آن، كه از گناهان بزرگ شمرده شده است، كشف اسرار نظامى و سياسى و اقتصادى و ادارى حكومت اسلامى است. و بعضى از مصاديق ديگر آن، نظير مصرف بي‌جا يا به هدر دادن نِعم الهى مانند عقل و اعضا و جوارح و مال و عمر كه در نزد ما امانت است، هر چند گناه نيست، ولى يك مسلمان واقعى بايد به اندازۀ قدرتش از آن پرهيز كند.

ب) خيانت در عرض و ناموس مسلمانان كه گناهش در حدّ كفر است.

ج) خيانت در امانت كه آن‌ هم گناهش بزرگ است، علاوه بر اينكه حقّ‌النّاس نيز مى‏باشد.

د) خيانت در معاملات نظير غش در معامله و فريب‏دادن طرف معامله و نقض عقود لازمه و نقض عهود و بيعت‌ها و شروط و امثال اينها و اين قسم نيز گناهش بزرگ و اگر مربوط به اموال و حقوق باشد، حقّ‌النّاس و ضمان‌آور نيز مى‏باشد.

هـ) نقض عهد و نذر و قسم با خداى متعال كه اين قسم از خيانت علاوه بر اينكه گناه است، كفّاره نيز دارد و اگر مربوط به اموال و حقوق باشد، آن مال يا حقّ بر ذمّۀ او خواهد بود.

و) خيانت در مشورت، و همۀ مراتب و مصاديق اين قسم گناه است، ولى بعضى از موارد آن نظير خيانت در امر ازدواج و خيانت در مهمّ امور، گناهش در حدّ كفر است.

ز) خيانت در اسرار، و اين قسم از خيانت نظير كشف اسرار نظام اسلامى، گناهش بسيار بزرگ است و اگر اشاعۀ فحشا باشد، از نظر قرآن عذاب دردناك در دنيا و آخرت دارد:

«لَهُمْ عَذابٌ اليمٌ فِى الدُّنْيا وَ الْاخِرَة»[1]

«براى آنان عذابى دردناك در دنيا و آخرت است.»

مسئله 93- توبه از اين گناه بزرگ علاوه بر پشيمانى و دست برداشتن از آن عمل زشت و شرمندگى از محضر ربوبى، آن است كه اگر مربوط به ديگران است تحصيل رضايت آنان نيز لازم است و اگر ممكن نيست و يا مفسدۀ بالاترى دارد، جبران آن گرچه به دعا و استغفار باشد براى او لازم است.